Bu makalemde sizleri, Kur’an da farklý anlamlarda geçen SECDE kelimesinin, hangi anlamlara geldiði konusunda düþünmeye davet etmek istiyorum. Ýsterseniz önce Allah ýn meleklere, bu konuda verdiði emri hatýrlayalým.
Bakara 34: Meleklere, “ÂDEM’E SECDE EDÝNÝZ” dediðimiz vakit Ýblis’ten baþka hepsi secde ettiler. Ýblis secde etmedi, kibirlendi ve kâfirlerden oldu. (Bayraktar Bayraklý meali)
Bu ayette Allah Meleklere, âdeme secde edin sözlerinden, ÂDEME SAYGILI OLUN, BOYUN EÐÝN, ÝTAAT EDÝN anlamýnda kullanýlmýþtýr. Allah ýn bu emrine melekler uymuþ ama Ýblis kendisini Hz. Âdem den üstün gördüðü için, secde etmemiþ yani onun kendisinden da çok bilgili ve üstün olduðuna karþý çýkmýþtýr. Unutmayalým bu konuþmalar, Hz. Âdem ve Ýblis cennetten kovulmadan önce geçiyor. YAÞANTIMIZDA BÝR KÝÞÝYE ÝTAAT ETMEMÝZ, EMÝRLERÝNE BOYUN EÐMEMÝZ ÝSTENÝYORSA, O KÝÞÝ MAKAM, MEVKÝ, GÜÇ VE BÝLGÝ BAKIMINDAN DÝÐERLERÝNDEN DAHA ÜSTÜN, YÜKSEK MAKAMDA BULUNUYOR DEMEKTÝR.
Bildiðiniz gibi SECDE kelimesi, bizleri yaratan Rabbimiz içinde kullanýlýr. Ama burada bahsedilen SECDE Allah ýn yüceliði, tek ilah oluþunun ve ondan baþka hiç kimseye kulluk edilemeyeceðinin þekilsel ibadetin bir parçasý olan, Allah ýn huzurunda secdeye kapanmak, yani alnýmýzý yere deðecek þekilde eðilmek, ona sonsuz baðlýlýðýmýzý bildirerek boyun eðdiðimiz anlamýnda birçok ayette kullanýlmýþtýr. Ama bu secdeyi yalnýz Allah a karþý yapacaðýmýzý, ondan baþka ilah olmadýðýnýn, ondan baþka veli edinemeyeceðimiz uyarýlarýndan da yola çýkarak çok açýk anlýyoruz.
Ali Ýmran 43: “Ey Meryem! RABBÝNE HUÞÛ ÝLE BAÐLAN, SECDEYE KAPAN VE RÜKÛ EDENLERLE BÝRLÝKTE RÜKÛ ET!” (Bayraktar Bayraklý meali)
Araf 206: Kuþkusuz Rabbin katýndakiler O’na kulluk etmekten kibirlenmezler, O’nu tesbih eder ve YALNIZ O’NA SECDE EDERLER. (Diyanet vakfý meali)
Þimdi de Kur’an da Yusuf suresi 4. ayette geçen SECDE kelimesinin, ne anlama geldiði konusuna bakalým.
Yusuf 4: Bir gün Yusuf babasýna þöyle demiþti: “BABACIÐIM RÜYAMDA ON BÝR YILDIZI, GÜNEÞÝ VE AYI GÖRDÜM; BAKTIM KÝ HEPSÝ BANA SECDE EDÝYOR. (Süleymaniye vakfý meali)
Bu ayeti doðru anlayabilmemiz için, Kur’an ýn diðer ayetleri ile mutlaka baðlantý kurmalýyýz. Bildiðiniz gibi bu ayette sayýlan GÜNEÞ, AY VE YILDIZLAR SEMBOLÝKTÝR, bizler için ulaþýlamayacak ve bizlerin gözünde GÜCÜN SEMBOLLERÝDÝR. Hatta eski insanlarýn bunlara taptýðýný unutmayalým. Demek ki Hz. Yusuf tüm bunlarýn rüyasýnda kendisine SECDE ETTÝÐÝNÝ YANÝ BOYUN EÐDÝÐÝNÝ, ONUN EMRÝNDE OLDUÐUNU görüyor. Yusuf suresi 6. ayet aslýnda bu ayette geçen SECDE kelimesinin ne anlama geldiðinin açýklamasýný yapýyor. Ayeti hatýrlayalým.
Yusuf 6: “Ýþte böylece Rabbin seni seçecek, SANA OLAYLARIN VE SÖZLERÝN YORUMUNU ÖÐRETECEK. TIPKI BUNDAN ÖNCE ATALARIN ÝBRAHÝM VE ÝSHAK ÜZERÝNE O NÝMETÝ TAMAMLADIÐI GÝBÝ, HEM SENÝN HEM DE YA‘KÛB SOYUNUN ÜZERÝNDE NÝMETÝNÝ TAMAMLAYACAKTIR. Çünkü senin Rabbin her þeyi bilendir; hikmet sahibidir.” (Bayraktar Bayraklý)
Bu açýklamalardan sonra, Yusuf 4. ayette geçen güneþin, ayýn ve yýldýzlarýn kendisine rüyasýnda SECDE etmesinin, Hz. Yusuf a verilen ilmin, gücün neler olabileceðine, çok çarpýcý bir örnek vermek istiyorum. Yusuf suresi 43. ayetinde, Kral rüyasýnda yedi semiz ineði, yedi zayýf ineðin yediðini, ayrýca yedi yeþil baþak ve yedi kuru baþak görüyorum diyerek, rüyasýnýn yorumlanmasýný istemiþti ileri gelen kâhinlerinden. Onlarda bunlar karmaþýk düþler, rüyalar bunlarýn yorumlarýný bizler bilmiyoruz diye cevap verirler. Bu kiþilerin arasýndan biride Hz. Yusuf un hapiste, bunlara benzer yorumlarý çok doðru yaptýðýný hatýrlayýp, Krala haber veriyor ve bu rüyanýn yorumunu ondan alabileceðini söylüyor. Hz. Yusuf ta onlara þunlarý söylüyor rüya ile ilgili.
Yusuf 47–48–49: Yusuf dedi ki: “Yedi sene âdetiniz üzere ekin ekersiniz. Sonra da yiyeceklerinizden az bir miktar hariç, biçtiklerinizi baþaðýnda býrakýnýz.” “Sonra bunun ardýndan, saklayacaðýnýzdan az bir miktar tohumluk hariç, o yýllar için biriktirdiklerinizi yiyip bitirecek yedi kýtlýk yýlý gelecektir.” “Sonra bunun ardýndan da bir yýl gelecek ki, o yýlda insanlara Allah tarafýndan yardým edilir ve bol bol meyve sýkarlar.” (Bayraktar Bayraklý meali)
Yusuf 4. ayette, Allah ýn elçisine rüyasýnda gösterdiði güneþin, ayýn ve yýldýzlarýn ona secde etmesinden kast edilenin, ona bizzat çok özel konularda güçlü bir bilgelik verdiði ve herkesin bilemeyeceði bilgilerle donattýðýný anlýyoruz.Ben ayetlerden bunlarý anladým, lütfen sizlerde Kur’an bütünlüðünde araþtýrýnýz. Doðrusunu Allah bilir. Bizlere düþen imtihanýmýzý, Kur’an ý rehber alarak ayetleri anlamaya çalýþmak olmalýdýr.
Saygýlarýmla
Haluk GÜMÜÞTABAK
https://kuranadavet1.wordpress.com/
https://twitter.com/KURANA_DAVET
http://www.hakyolkuran.com/
https://www.facebook.com/Kuranadavet1/
https://hakyolkuran1.blogspot.com/
Bookmarks