Bu makalemde sizleri düþünmeye davet etmek istediðim konu, Allah Kurban kesme konusunda bizleri, belirli hayvanlarý kesebileceðimiz konusunda sýnýrlama yapmýþ mýdýr? Bu konuda Kur’an nasýl bilgiler veriyor, konusu üzerinde olacak. ÖNCE BELÝRTMEK ÝSTERÝM, KURBAN KELÝME ANLAMI OLARAK, YALNIZ HAYVAN KESME ANLAMINDA DEÐÝLDÝR. GENEL BÝR ANLAMI VARDIR VE ANLAMI, ALLAH A YAKLAÞMAK, ONUN RIZASINI KAZANMAK ÝÇÝN YAPILAN HER ÞEY ANLAMINDADIR. Tabi buna Allah ýn rýzasýný kazanmak adýna kesilen ve daðýtýlan hayvanda bunun içine girer. Kurbaný yalnýz Allah adýna kesmek þartýyla, Hac 34. ayetinde meþru kýldýðýný, yani izin verdiðini bildirmiþtir Allah.


Kurban Allah ýn rýzasýný kazanmak adýna, ona baðlýlýðýmýzý bildirmek ve onun hoþnutluðunu kazanmak adýna yaptýðýmýz bir yakýnlaþma ve baðlýlýk göstergesidir. Bu durumda Allah a sunacaðýmýz kurbanda Allah ýn yasaklamadýðý hayvanlar arasýnda olmasý gerekir. Allah bizlere hangi hayvanlarý yasaklamýþtý? Elbette bazý ayetlerinde bunu tekrar ederek açýklýyor ve saydýklarým dýþýnda sizlere her temiz þey helal kýlýnmýþtýr diyor. Peki, neleri haram kýlmýþtý hatýrlayalým. “LEÞ, AKITILMIÞ KAN, DOMUZ ETÝ VE ALLAH TAN BAÞKASI ADINA KESÝLEN HAYVANLAR.” Demek ki bunun dýþýnda her temiz þey, bizlere helal kýlýndýðýný anlýyoruz. Bu düþünceden yola çýkarak, bizler için helal olanlarýn, Allah a kurban edeceklerimiz hayvanlar olduðunu anlamamýz, yanlýþ olmasa gerek. Konuyu Kur’an dan araþtýralým.


Bu durumda bu sayýlanlarýn haricinde, þu ya da bu hayvanlarda haramdýr diyebilir miyiz? Asla bunu söyleyemeyiz. Hatta bunu söyleyenleri de Allah uyarýyor ve Yunus 59. ayetinde bakýn ne diyor. “DE KÝ: "NE OLDU SÝZE DE ALLAH'IN SÝZE RIZIK OLARAK ÝNDÝRDÝÐÝ ÞEYLERDEN BÝR HARAM YAPTINIZ BÝR DE HELAL?" DE KÝ: "ALLAH MI SÝZE ÝZÝN VERDÝ, YOKSA ALLAH'A ÝFTÝRA MI EDÝYORSUNUZ” Buradan þunu rahatlýkla anlayabiliriz, Allah ýn haram demediðine hiç kimse haram diyemez. Bir baþka mantýk yürütürsek, Allah a kurban edeceðimiz hayvanlarda Kur’an, bir sýnýrlama koymadýysa, bizlerde asla sýnýrlama koyamayýz.


Þunu çok net anlýyoruz ki, Allah ýn saydýklarý her temiz þey bizler için helaldir. Bu durumda þu soruyu tekrar kendimize soralým. Allah a kurban edeceðimiz hayvanlar, Allah ýn bizlere helal ettiði hayvanlarýn tamamýndan olmaz mý? Bu soruya aslýnda hepsinden olmaz, diye bizler hüküm veremeyiz. Kur’an a bakýp, ona göre hareket etmeliyiz. Eðer Allah ýn hüküm vermediði bir konuda, bizler ayetlerde geçen kelimelere Allah ýn açýklamadýðý anlamlarý kendimiz veriyor da, hükümler çýkartmaya çalýþýyorsak, mutlaka yanlýþlýk yapma riskimiz var demektir. Gelin Allah için Kurban kesme konusunda, Kur’an nasýl örnekler veriyor ona bakalým. Tabi ayette geçen kelimelere, farklý anlamlar vermeden. Maide suresi 27. ayete baktýðýmýzda, Hz. Âdem in her iki oðlunun Allah a birer kurban sunduklarýndan bahseder. Ama dikkat ederseniz ayette, kurbanýn hangi hayvan olduðundan bahsetmez. Bir baþka ayetinde;


Hac 34: Her ümmet için, ALLAH’IN KENDÝLERÝNE RIZIK OLARAK VERDÝÐÝ HAYVANLAR ÜZERÝNE ÝSMÝNÝ ANSINLAR DÝYE KURBAN KESMEYÝ MEÞRU KILDIK. Ýþte sizin ilâhýnýz bir tek ilâhtýr. Þu hâlde yalnýz O’na teslim olun. Alçak gönüllüleri müjdele! ( Diyanet meali)


Bu ayetten þunu çok net anlýyoruz. Allah ýn haram demediði hayvanlardan, yine hiçbir ayrým yapmadan genelleme yaparak, üzerine Allah ýn adýný anarak, yani kurbaný Allah için kesiyorum niyetiyle, kesmeyi meþru kýlýyorum, izin veriyorum diyor. DÝKKAT ETTÝYSENÝZ, ALLAH IN KENDÝLERÝNE RIZIK OLARAK VERDÝÐÝ HAYVANLARI KURBAN EDÝN DÝYOR. Bakýn þöyle ya da böyle bir hayvan olsun diye ayrým yapmýyor. Kevser suresinde de Allah, Rabbin için kurban kes diyerek, hayvanýn cinsi adýna sýnýrlama koymuyor. Yine Hz. Ýbrahim ve oðlu kýssasýnda, bizlere kurban için Allah ýn koç gönderdiðini söylemelerine, anlatmalarýna raðmen, aslýnda ayette böyle bir ayrým yapmadan, ONA BÜYÜK BÝR KURBANLIK VERDÝK DÝYE GEÇER.


Hac 28. ayette de, yine ayný þekilde, KENDÝLERÝNE RIZIK OLARAK VERDÝÐÝMÝZ, KURBANLIK HAYVANLAR ÜZERÝNDE, ALLAH IN ADINI ANARAK KESSÝNLER diye bildirir ve herhangi hayvan cinsinden bahsetmez. Tekrar hatýrlatmak isterim, eðer Allah ayette geçen bir kelimeyle, (en’am) sayýlý ve belli bir hayvaný kast etmiþ olsaydý, bunu mutlaka diðer ayetinde açýklar ve bizlere detaylý bildirir, saydýðým hayvanlar dýþýnda kurban kabul olmaz derdi. Böyle bir bilgi, detay Kur’an da yoktur. Günümüzde Verilen liste ve kurban olabilecek hayvanlar, ayetlerde geçen kelimelere geleneksel FIKIH inancýnýn etkisiyle, verilen anlamlarýn sonucudur. Bunlarda Allah ýn emri deðil, beþeri kiþilerin yorumlarý ve düþünceleridir. Bu yol ve yöntem, bizlerin sorumlu olduðu ayetlerin, MUKEM yani apaçýk, þüphesiz, tartýþmasýz olma özelliðine aykýrýdýr.


Bakara 196. ayetinde de, haccý ve umreyi Allah için tamamlayýn, eðer bunda alýkonursanýz, GÜCÜNÜZÜN YETECEÐÝ BÝR KURBAN GÖNDERÝN, diye de açýklama yapar. Bakýn yine herhangi bir hayvandan bahsedilmiyor, özellikle serbest býrakýldýðýndan bahsedip, gücünün yettiði bir KURBAN GÖNDERÝN diyor. Eðer Kurban için Allah ýn sýnýrladýðý hayvanlar olsaydý, Allah onu da bizlere mutlaka bildirir, açýklardý. Bu ayette geçen, gücünüzün yeteceði Kurban sözünü, çok daha geniþ ve Kurban kelimesinin gerçek anlamýna uygun anlamalýyýz. Ne yazýk ki beþeri fýkýh inancý, sanki bu serbestlik hâþâ bir eksiklikmiþ gibi, kendi nefislerimizde sýnýrlamalar yaparak, þu ya da bu hayvanlarýn dýþýnda kurban olmaz deyebiliyor.


Hac suresi 36. ayette ise, farklý sorularý olan müminlerinde sorularýna cevap olmasý adýna, sizin için bedence büyük olan yani bu cümleden büyük baþ hayvanlarý kast ederek, Allah a kulluðun simgelerinden, yani bu hayvanlarý da kurban olarak kesebilirsiniz diyor. Hani Allah ne diyordu bir ayetinde; “BÝZ HERÞEYDEN NÝCE ÖRNEKLERÝ, DEÐÝÞÝK ÝFADELERLE VERDÝK KÝ ANLAYASINIZ” Ýþte Allah bu hükmünü yerine getiriyor ve büyük baþ hayvanlarý da kurban olarak kesilebileceðinin örneðini veriyor. Kafalarda sorular kalmasýn diye. Yine özellikle hayvanýn cinsini zikrederek, bir ayetinde Allah, Hz. Musa kýssasýnda bizlere kurban konusunda örnek veriyor. Düþünüp aklýný kullanan, bu örnekten de çok dersler çýkartacaktýr.


Bakara 67: Mûsa, toplumuna dedi ki: "ALLAH SÝZE, BÝR ÝNEK/SIÐIR BOÐAZLAMANIZI EMREDÝYOR." Dediler ki: "Sen bizimle alay mý ediyorsun?" Dedi ki: "Cahillerden biri olmaktan Allah'a sýðýnýrým." (Yaþar Nuri meali)


Biliyorsunuz bu ayette özellikle, bakara yani sýðýr kelimesi geçer. Allah ýn kurban olarak, istediði hayvan sýðýr yani inek olmasýný özellikle istiyor. Ama hiç birimiz bu ayette sýðýr geçiyor, yalnýz sýðýr yani inek kurban edilir demiyoruz. Çünkü daha önce Allah bu konuyu kullarýna býrakmýþtý, detay vermeden kolaylaþtýrarak. Çünkü yemin ederek bu dini, kitabý sizler için kolaylaþtýrdým diyordu ayetinde. Ama bizler Allah ýn kolaylýklarýný, ne yazýk ki zorlaþtýrmanýn yolunu bulup, ilaveler ve sýnýrlamalarla zorlaþtýrmýþýz.


Geleneksel fýkýh Ýslam anlayýþýnda, kurban edilecek hayvanlarý ve özelliklerini sayarlar. Hatta hatýrlayýnýz lütfen, eti yenecek yenmeyecek hayvanlarý sayarken tek týrnak, çift týrnak hayvan örnekleri verilir. Her nedense Allah böyle bir ayrým yapmaz. Kur’an bunlardan bahsetmediði için, Kur’an da detay yoktur, her bilgiyi vermez diyerek, ne yazýk ki Kur’an her bilginin olmadýðý, detay vermeyen bir kitap ilan edildiðinden, danýþýlacak en son kitap olmuþtur. FIKIH kitaplarý üzgünüm ama söylemek zorundayým, Kur’an ýn önüne geçmiþtir. Bakýn bu konuda neler söyler fýkýh.


“Sadece davar, sýðýr ve deveden kurban olur. Davar denince koyun, keçi; sýðýr denince de, inek, boða, manda, dana, düve, tosun anlaþýlýr. Eti yenen vahþi hayvandan kurban olmaz. Yabani öküz [buffalo], yabani deve [lama] ve yabani koyundan da kurban olmaz.”




Peki, bu bilgileri nereden alýyoruz? Allah mý söylüyor? Elbette hayýr. Ýþte bizlerin Ýslam anlayýþý ve dini yaþama kurallarýný koyan FIKIH inancý, dini böyle þekillendiriyor. Fýkýh inancý bu saydýklarýmýzýn dýþýnda, kurban olamayacaðýný söyler. Küçükbaþ hayvanýn bir kiþi tarafýndan, büyük baþ hayvanýn ise yedi kiþiye kadar kurban edebileceðini söylemektedirler. Tabi bu ve benzeri bilgiler Allah ýn emri deðil, beþeri fýkýh inancýnýn, YANÝ KÝÞÝLERÝN FÝKÝRLERÝNÝN DÝNÝ ÞEKÝLLENDÝRMESÝDÝR. Sizce bu bilgilerin, hükümlerin, din adýna bizleri baðlayýcýlýðý olabilir mi? Karar sizin.




Fýkýh inancýnýn dayatmalarýný, Kur’an ayetlerine monte etmek isteyenler ise, bu hayvanlarýn kurban edileceðinin emrini, Enam suresi 138–139–142. ayetlerde yazdýðý söylenmektedir. Bu ayetlere baktýðýnýzda Kurban olacak hayvanlardan deðil, bazý batýl yanlýþ inançlara ayetlerin açýklýk getirdiðini, bazý haramlar edinenlerin hatalarýnýn yanlýþlýðý anlatýlmakta ve eti yenen hayvanlar arasýnda yük taþýyan, tüyünden faydalanýlan bu hayvanlarýnda sizlere helal olduðu anlatýlmaktadýr. Yoksa bu ayetlerde, þu ya bu hayvanlar Kurban kesmek içindir, ibaresi kesinlikle geçmez.


Tüm bu yazdýklarýmdan sonra, þöyle söyleyenler çýkabilir. Tavuk, horoz da helaldir, bu durumda Allah a tavuk kurban edebilir miyiz? Tüm bu ve buna benzer sorular, Allah ýn kolaylaþtýrdýðý dini zorlaþtýran, beþeri sözleri aklamak adýna verilen yanlýþ ve art niyetli örneklerdir. Bizler evimize gelen misafiri bile, en güzel þekilde aðýrlamaya çalýþýrýz. Daha önce evimize almadýðýmýz, pahalý þeyleri bile misafirimizi mutlu etmek için alýrýz. BU DURUMDA ALLAH IN RIZASINI KAZANMAK, ALLAH A YAKLAÞABÝLMEK VE ONUN ÞANINI YÜCELTMEK ADINA, ELÝMÝZDEN GELEN EN ÝYÝ, EN SAÐLIKLI KURBANLIÐI TÝTÝZLÝKLE RABBÝMÝZE SUNACAÐIMIZ, ÇOK AÇIK DEÐÝL MÝDÝR?


Soruyorum sizlere, hangimiz her gün rahatlýkla aldýðýmýz, yediðimiz bir hayvaný alýp Allah a kurban etmek isteriz? Allah a kurban etmek için bir tavuðu alýp kesmeyi, asla hiç birimiz kendimize yakýþtýrmayýz ve asla gönlümüzde razý gelmez, aklýmýzdan da geçmez. Ama bizlerin gönlü razý gelmez diye, nefsimizin etkisiyle Allah ýn hüküm vermediði, þu ya da bu hayvanlarý kurban edemeyiz dememiz, Allah a karþý iftiradýr, saygýsýzlýktýr. HADDÝMÝZÝ BÝLMELÝYÝZ. Kurban bayramýnda, Allah aþkýyla yanýp tutuþan, durumu kurban kesmek için iyi olmayan Müslüman kardeþlerimizin bile, bazen parasýný biriktirip kurban kestiðine þahit oluruz. Ýþte bu davranýþ, Allah sevgisinin, aþkýnýn bizlerin içindeki coþkuyu gösterir.


Deðerli din kardeþlerim. Bizler Allah ýn ayetlerini doðru anlamak istiyorsak, önce bizlere öðretilen doðruluðundan emin olamadýðýmýz, rivayet bilgilerden kurtulmalýyýz. Bunu yaparsak, inanýn Allah ýn bizlerden neler istediðini, iþte o zaman çok daha doðru anlayacaðýmýzdan þüphemiz olmasýn.


Saygýlarýmla
Haluk GÜMÜÞTABAK


https://hakyolkuran1.blogspot.com/
http://halukgta.blogcu.com/
http://kuranyolu.blogcu.com/
http://hakyolkuran.com/
https://www.facebook.com/Kuranadavet1/